Czym jest NATO?

Wybieraj zagadnienia i odkrywaj NATO

1 Państwa członkowskie

Członkowie NATO

Najważniejszą rolę w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego odgrywają same państwa członkowskie.

Sojusz aktualnie liczy 32 członków

Sortuj alfabetycznie   lub  Sortuj według daty

  • Albania (2009)
  • Belgia (1949)
  • Bułgaria (2004)
  • Chorwacja (2009)
  • Czarnogóra (2017)
  • Czechy (1999)
  • Dania (1949)
  • Estonia (2004)
  • FINLANDIA (2023)
  • Francja (1949)
  • Grecja (1952)
  • Hiszpania (1982)
  • Holandia (1949)
  • Islandia (1949)
  • Kanada (1949)
  • Litwa (2004)
  • Luksemburg (1949)
  • Łotwa (2004)
  • Macedonia Północna (2020)
  • Niemcy (1955)
  • Norwegia (1949)
  • Polska (1999)
  • Portugalia (1949)
  • Rumunia (2004)
  • Słowacja (2004)
  • Słowenia (2004)
  • STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI (1949)
  • SZWECJA (2024)
  • Turcja (1952)
  • Węgry (1999)
  • Wielka Brytania (1949)
  • Włochy (1949)

Rozszerzanie NATO

Członkiem NATO może zostać „każde inne państwo europejskie, które jest
w stanie realizować zasady niniejszego traktatu i wnosić wkład do bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego.

 
&nsbp;
&nsbp;
Ilustracja spotkania NATO

2 Podstawowe cechy

< >

2.1 Sojusz polityczny i wojskowy

Bezpieczeństwo w życiu codziennym ma fundamentalne znaczenie dla naszego dobrostanu. Celem NATO jest gwarantowanie wolności oraz bezpieczeństwa państw członkowskich Sojuszu przy użyciu środków politycznych i wojskowych.

ŚRODKI POLITYCZNE — NATO promuje wartości demokratyczne i umożliwia państwom członkowskim konsultacje oraz współpracę w sprawach związanych
z obronnością i bezpieczeństwem w celu rozwiązywania problemów, budowania zaufania oraz zapobiegania konfliktom w dłuższej perspektywie.

ŚRODKI WOJSKOWE — NATO dąży do pokojowego rozwiązywania sporów.
W przypadku niepowodzenia starań dyplomatycznych potencjał militarny Sojuszu umożliwia podjęcie operacji zarządzania kryzysowego. Takie operacje są przeprowadzane zgodnie z klauzulą zbiorowej samoobrony zawartą w akcie założycielskim NATO — Art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego — lub na mocy mandatu Organizacji Narodów Zjednoczonych, w sposób indywidualny lub przy współpracy z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi.

2.2 Zbiorowa samoobrona

NATO kieruje się zasadą, zgodnie z którą atak skierowany przeciwko jednemu lub kilku państwom członkowskim jest uznawany za atak wymierzony w cały Sojusz. Jest to zasada zbiorowej samoobrony określona w Artykule 5 Traktatu Waszyngtońskiego.

Dotychczas Artykuł 5 został wykorzystany tylko raz — w odpowiedzi na ataki terrorystyczne, które miały miejsce w Stanach Zjednoczonych 11 września 2001 r.

2.3 Więź transatlantycka

NATO jest sojuszem państw Europy z państwami Ameryki Północnej. Organizacja tworzy między tymi dwoma kontynentami unikalną więź umożliwiającą konsultacje i współpracę w dziedzinie obrony oraz bezpieczeństwa, a także wspólnego przeprowadzania międzynarodowych operacji zarządzania kryzysowego.

2.4 Koncepcja strategiczna z 2022 r.

Koncepcje strategiczne określają podstawowe zadania i zasady Sojuszu, jego wartości, ewoluujące środowisko bezpieczeństwa, a także strategiczne cele na następną dekadę. Podstawowe zadania NATO zawarte w Koncepcja strategiczna z 2022 roku stanowi ponowne potwierdzenie, że kluczowym celem NATO jest zbiorowa obrona jego członków
w oparciu o kompleksowe podejście. Zarysowuje ona trzy podstawowe zadania sojuszu: odstraszanie i obrona, zapobieganie kryzysom oraz zarządzanie nimi oraz budowanie bezpieczeństwa opartego na współpracy.

 
 

3 Działania

< >

3.1 Decyzje i konsultacje

Każdego dnia państwa członkowskie Sojuszu konsultują i podejmują decyzje związane
z bezpieczeństwem na każdym szczeblu oraz w najróżniejszych dziedzinach.

„Decyzja NATO” wyraża wspólną wolę wszystkich 32 państw członkowskich, ponieważ wszystkie decyzje są podejmowane w drodze konsensusu.

Każdego dnia setki urzędników oraz ekspertów cywilnych i wojskowych przybywają do siedziby głównej NATO, by wymieniać się informacjami, dzielić pomysłami i pomagać
w podejmowaniu niezbędnych decyzji przy współpracy z przedstawicielstwami państw
oraz sztabami w siedzibie NATO.

3.2 Operacje i misje

  • Kosowo
  • Bezpieczeństwo w basenie Morza Śródziemnego
  • Wsparcie dla Unii Afrykańskiej

NATO aktywnie uczestniczy w rozmaitych operacjach i misjach zarządzania kryzysowego, w tym w operacjach podejmowanych w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń niemilitarnych.

Operacje zarządzania kryzysowego NATO są przeprowadzane zgodnie z Artykułem 5 Traktatu Waszyngtońskiego lub na mocy mandatu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

3.3 Partnerstwa

NATO współpracuje z licznymi państwami nieczłonkowskimi w wielu kwestiach politycznych i związanych z bezpieczeństwem. Państwa te angażują się w dialog oraz praktyczną współpracę z Sojuszem, a wiele z nich wspiera prowadzone przez NATO operacje i misje. NATO współpracuje też z rozległą siecią międzynarodowych organizacji.

Państwa partnerskie nie mają takich samych uprawnień decyzyjnych jak państwa członkowskie.

 Dowiedz się więcej
o partnerstwach NATO

3.4 Rozwijanie środków reagowania
na zagrożenia

NATO od zawsze podąża drogą innowacji i adaptacji, tak aby polityki, możliwości oraz struktury Sojuszu były odpowiednie do aktualnych i przyszłych zagrożeń, w tym w dziedzinie zbiorowej obrony członków.

 
 

4 Najważniejsze wydarzenia

 

1989

Upadek Muru Berlińskiego

1991

NATO nawiązuje partnerstwo z byłym wrogiem po rozpadzie
Związku Radzieckiego

1995

NATO angażuje się w swoją pierwszą poważną operację zarządzania kryzysowego
w Bośni i Hercegowinie

2001

W Nowym Jorku i Waszyngtonie mają miejsce ataki terrorystyczne na dużą skalę.

NATO po raz pierwszy w swojej historii odwołuje się do Artykułu 5 i obiera szersze podejście do kwestii bezpieczeństwa

2003

NATO przejmuje dowodzenie nad Międzynarodowymi Siłami Wsparcia Bezpieczeństwa (ISAF) wAfganistanie

 PRZEJDŹ DO MODUŁU HISTORIA NATO

5 Struktury robocze

Państwa członkowskie

 
Komitet Wojskowy

Międzynarodowy Sztab Wojskowy

 
Sojusznicze Dowództwo Operacyjne
Sojusznicze
Dowództwo ds.
Transformacji
 

Zintegrowana struktura dowództwa wojskowego

Zobacz schemat organizacyjny