Odnosi NATO-a sa Crnom Gorom
Crna Gora je jedna od najmlađih članica Partnerstva za mir koja je pristupila 2006. Unutar tog okvira NATO i Crna Gora razvijaju saradnju sa fokusom na demokratskim, institucionalnim i odbrambenim reformama, kao i praktičnu saradnju u drugim oblastima. Crna Gora je sa NATO-om ugovorila svoj prvi Individualni program partnerstva (IPP) januara 2008, koji postavlja temelje programa saradnje između ove države i NATO-a. Crna Gora trenutno razvija Individualni partnerski akcioni plan (IPAP), kako bi produbila postojeću saradnju sa NATO-om. U aprilu 2008, Crnoj Gori je upućen poziv da otpočne Intenzivni dijalog sa NATO-om u odnosu na njene aspiracije za članstvo i povezane reformame.
Crna Gora je izašla iz državne zajednice sa Srbijom i proglasila nezavisnost juna 2006. Ona teži da se približi evroatlantskim standardima i institucijama, sa konačnim ciljem pridruživanja alijansi. Kao sa svim zemljama partnerima NATO-a, stepen saradnje u krajnjoj mjeri zavisi od želje Crne Gore da slijedi demokratske, institucionalne i odbrambene procese reformi.
Kako saradnja funkcioniše u praksi?
Nakon dobijanja nezavisnosti, Crna Gora sprovodi sveobuhvatan program strukturnih i institucionalnih reformi. Dostupni instrumenti unutar Partnerstva za mir (PzM) mogu značajno pomoći u ovom procesu, pa je ova država nedavno razvila svoj prvi Individualni program partnerstva (IPP). Oblasti saradnje, planovi reformi i procesi političkog dijaloga biće izloženi u ovom dokumentu, koji je sastavljen u saradnji sa NATO-om za dvogodišnji period.
MCrna Gora je saveznicima dostavila Prezentacioni dokument aprila 2007. U dokumentu se navode moguće oblasti saradnje koje ulaze u prvi Individualni program partnerstva (IPP) ove države. Ključne oblasti će vjerovatno obuhvatati institucionalni razvoj i reformu oružanih snaga, odbrambenu politiku i strategiju, demokratsku kontrolu oružanih snaga, obrazovanje i obučavanje civilnog i vojnog kadra, uključujući kurseve stranih jezika, rukovanje zalihama otpadnog oružja i municije i aktivnosti u upravljanju krizama.
Crna Gora radi na uspostavljanju diplomatske misije u štabu NATO-a, kao i na uspostavljanju kancelarije za vezu u Vrhovnom štabu savezničkih snaga u Evropi (Supreme Headquarters Allied Powers Europe - SHAPE). Ova zemlja takođe radi na primjeni sporazuma o razmjeni povjerljivih informacija sa saveznicima.
Bezbjednosna saradnja
Crna Gora teži uneprijeđenju bezbjednosne saradnje u okviru Partnerstva za mir. Učestvovanje u zajedničkom planiranju, obuci i vojnim vježbama biće značajan element saradnje u okviru Partnerstva za mir. Crna Gora teži pridruživanju NATO saveznicima u budućim humanitarnim i mirovnim operacijama.
U znak podrške naporima NATO-a u opremanju i obučavanju Avganistanske narodne armije Crna Gora je ponudila donaciju koja obuhvata 1600 komada oružja i municije.
Reforma sektora odbrane i bezbjednosti
Reforme sektora odbrane i bezbjednosti biće ključni elementi saradnje. Alijansa kao cjelina i pojedinačni saveznici posjeduju zavidnu ekspertizu koju država može da koristi u ovoj oblasti. Ključni prioritet je saradnja na uspostavljanju potpune demokratske kontrole nad oružanim snagama. Saveznici takođe podržavaju šire demokratske, institucionalne i pravosudne reformske procese koji se sprovode u Crnoj Gori.
Crna Gora teži da uz pomoć saveznika sprovede detaljnu analizu pregleda odbrane koja će utvrditi putokaze za razvoj Strateškog pregleda odbrane i plana za dugoročni razvoj svoje vojske. Ova dokumenta će udariti temelj korjenitoj reformi odbrambenog sistema države. Crna Gora se pridružila Procesu planiranja i revizije Partnerstva za mir (PARP) zarad razvijanja snaga koje će biti potpuno osposobljene za sprovođenje mirovnih i humanitarnih operacija sa NATO-om i partnerskim snagama.
NATO saveznici su podržali projekat Povjerenički fond NATO i Partnerstva za mir i u Srbiji i u Crnoj Gori za uklanjanje nagaznih mina. Suvišno i zastarelo naoružanje i municija ostaju značajan problem za obije zemlje, u smislu bezbjednosti i ekoloških briga.
Planiranje za slučaj civilnih vanrednih stanja
U saradnji sa Evroatlantskim koordinacionim centrom za reagovanje na katastrofe (EADRCC), Crna Gora namjerava da preduzme neophodne korake za uspostavljanje nacionalnog sistema pravovremenog upozoravanja, izgradnju nacionalnog kriznog štaba i razvoj kapaciteta za reagovanje u hitnom slučaju.
Nauka i životna sredina
Na osnovu programa Nauka za mir i bezbjednost (SPS), Crna Gora je dobila kredite za nekoliko projekata saradnje. Projekti obuhvataju projekte smanjenja seizmičkog rizika i studije o budućnosti regionalne saradnje.
Crna Gora i NATO teže da uvećaju naučnu saradnju. Ključne oblasti saradnje na razvoju mogu biti istraživanja o borbi protiv terorizma, uklanjanje opasnih hemikalija i ekološke inicijative.
Javne informacije
Crna Gora i NATO teže da poboljšaju pristup javnosti informacijama o prednostima saradnje sa NATO-om. Široka i efikasna strategija komunikacije biće važan aspekt saradnje u Partnerstvu za mir.
Kako su se razvijali odnosi sa Crnom Gorom?
NATO saveznici su priznali nezavisnost Crne Gore ubrzo nakon njenog proglašenja juna 2006. i pozvale su je da pristupi Partnerstvu za mir (PM) na novembarskom samitu u Rigi 2006. Država je formalno pristupila Partnerstvu decembra iste godine. Aprila 2007. Crna Gora je saveznicima dostavila Prezentacioni dokument, navodeći državne ciljeve i prijedloge saradnje u okviru Partnerstva za mir. Taj dokument je postao temelj prvog Individualnog programa partnerstva ove zemlje ugovorenog januara 2008.
Ključni datumi
| 2003 | Savezna Republika Jugoslavija je zamijenjena labavijom državnom zajednicom pod imenom Srbija i Crna Gora. |
|---|---|
| 2006 | Crna Gora glasa za nezavisnost 21. maja i parlament formalno proglašava nezavisnost 3. juna. |
| Država pristupa Partnerstvu za mir u decembru. | |
| 2007 | U znak podrške naporima NATO-a u opremanju i obučavanju Avganistanske narodne armije Crna Gora donira naoružanje i municiju. |
| 2008 | Crna Gora je sa NATO-om počinje izradu Individualnog partnerskog akcionog plana (IPAP) u februaru i saveznicima predstavlja IPAP Prezentacioni dokument u martu. |
| U aprilu 2008, NATO poziva Crnu Goru da otpočne Intenzivni dijalog o sveobuhvatnim političkim, vojnim, finansijskim i bezbjedonosnim pitanjima povezanim sa njenim aspiracijama za članstvo. |