Karmaşık terör saldırılarının sayısı giderek tırmanıyor – hem da sadece Afganistan ve Irak gibi operasyonların sürdüğü ortamlarda değil. Son zamanlarda Nairobi, Paris, St. Bernadino, Jakarta ve Brüksel gibi dünyanın çeşitli yerlerinde görülen ve birçok aktörü kapsayan saldırılarda siviller hedef alınmaktadır. Bu nedenle komutanların “bağlantısız” terör saldırılarının (“marauding” terrorist attacks) yarattığı karmaşık ortamlarda, bir istihbarat fırtınasının yaşandığı ve olayı en az kayıpla sonlandırmak için birçok aktörü birden kontrol altına almaları gereken durumlarda etkili biçimde mukabelede bulunabilmek için hazırlanmaları önemlidir. NATO’nun da desteğiyle İrlanda Savunma Kuvvetleri Ordu Donatım Okulu tarafından başlatılan özel bir kurs da işte tam bu işi yapıyor.
14 Kasım 2015’te, Paris, Fransa’da ölümlerle sonuçlanan silahlı saldırıların ardından kalkanlarını siper olarak kullanan polisler Bataclan konser salonu yakınında tek sıra halinde ilerliyorlar. >br> ©Reuters
“Bağlantısız” terörist saldırılar, Brüksel (22 Mart 2016), ve Paris’teki (13 Kasım 2015) karmaşık saldırılardan Sousse, Tunus’ta turistlerin üzerine tek bir kişi tarafından ateş açılmasına, motorlu araçlar veya bıçak gibi kesici aletlerin kullanıldığı olaylara kadar çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Bu tür saldırıların dinamik doğasından dolayı, olaya ilk müdahale edenler dâhil, güvenlik güçlerimizi böyle durumlarla başa çıkmaya hazırlamak zordur. Son yıllarda, özellikle Afganistan ve Irak’ta aldığımız en önemli ders, insanların durumsal bilincini geliştirmenin terör saldırılarının etkilerini azaltmaya yardımcı olduğudur.
Bu yıl tekrarlanan (13-17 Kasım) “Bağlantısız” Terör saldırısı ile Mücadele Kursu’nun (C-MTA Course) getirdiği yeniliklerden biri de İleri Düzeyli Durumsal Bilinç Eğitimine oldukça fazla kurs saatinin ayrılmış olmasıydı. Bu eğitim insanların “normalin eksikliğinin ve anormalin varlığının ne anlama geldiğini” anlamalarına yardımcı olmaktadır. Güvenlik güçlerini uygun teçhizatla donatmak ve durumsal bilinçlerini geliştirmek bu dinamik durumlarla başa çıkmaya daha hazırlıklı olmalarına kesinlikle yardımcı olmaktadır.
Komutanlar için bir kurs
Kasım 2015’te Kildare İlçesindeki deki Ordu Donatım Okulu ilk “Bağlantısız” Terör saldırısı ile Mücadele Kursu’nu (C-MTA) başlattı.
El yapımı patlayıcılarla mücadele (EYP ile Mücadele) alanındaki uluslararası çabalarda geniş deneyim sahibi olan bu okul, bu alandaki uzmanlığını paylaşmak amacıyla daha önce de AB ve NATO üyesi ülkelerin yanısıra NATO’nun Ortak ülkelerinin sivil ve askeri personeline kurslar düzenlemiştir. C-MTA kursu kavramı bu uluslararası çabaların doğal bir uzantısıdır. Aynı zamanda da Birleşik Krallık’ın “Bağlantısız Silahlı Terör Saldırıları” programı ve ABD’nin “Active Shooter” programı üzerine inşa edilmiştir.
Brüksel, Belçika’da yaşanan bombalı saldırıların ardından evlerin üzerinde uçan polis helikopterinden nişan alan bir polis, 22 Mart 2016.
©REUTERS
C-MTA kursu şu üç ana nokta üzerinde yoğunlaşmaktadır:
1. Farklı birimler arasında (polis birimleri, Patlayıcı Malzeme İmha Timleri, ve Özel Kuvvetler vs. dahil) karşılıklı iletişimi arttırmak, operasyonel gereçler, taktik metotlar geliştirmek ve stratejik yön belirlemek amacıyla EYP ile Mücadele fikrini taslak olarak kullanmak.
2. Güvenlik güçleri, devlet kurumları, acil servisler, akademisyenler ve konuyla ilgili uzmanları bir araya getiren ve uzun yıllar boyu geliştirilmiş olan EYP ile Mücadele ağını en verimli şekilde kullanmak.
3. Kendi ülkelerimizdeki terör saldırıları ile uğraşan sivil ve askeri aktörlerin mukabele yeteneklerini geliştirmek amacıyla terör saldırılarından edinilen dersleri askeri operasyon ortamında kullanmak.
Son olarak, daha başlangıcından beri bu kursun amacı tek bir sistem oluşturmaktan ziyade uluslararası öğrencilere bir seçenekler dizisi sunmak olmuştur. Öğrencilere ve stajyerlere verilen bilginin kendi ülkeleri için uygun olup olmadığına her organizasyon kendisi karar verecektir.
NATO bu kursun önemini başlangıcından beri kabul etmiş ve daha önce de Okul’un C-IED kurslarını desteklemiş olan NATO Gönüllü Ulusal Katkı Fonu (VNCF) vasıtasıyla maddi destek sağlamıştır.
Alınan dersler
Kasım 2017’de kursun üçüncüsü yapılmakta. Bu seneki kurs geniş kapsamlı bir alınan dersler süreci ile ilk kursa göre oldukça değişiklik gösteriyor. Özel bir güvenlik şirketinin işe alınması ve çözümlerin geliştirilmesinde çeşitliliği arttırmak amacıyla eğitmenlerin daha geniş kaynaklardan ve bireyler arasından seçilmesi getirilen birçok değişikliklerden bazıları.
Özel şirketler de artık verilen eğitimde daha geniş yer almaya başladılar. Herhangi bir saldırıdaki kritik ilk birkaç dakikada ne gibi seçenekleri olduğu, ve bu tür olaylara maruz kalabilecekleri yönündeki endişeleri nedeniyle özel şirketlerin bu alana ilgi duymaları doğaldır.
“Bağlantısız” Terör Saldırıları ile Mücadele kursu ilk ateş açıldığı ve ardından ne geleceğinin belli olmadığı anda ne olacağı konusunu ele alıyor.
İrlanda Savunma Kuvvetleri, Ordu Donatım Okulu’nun izniyle.
Kursun odak noktası da ileri düzeye çıkarak operasyonel komuta konusunda daha kapsamlı bir yaklaşıma, taktik angajman konusunun daha az vurgulanmasına olanak sağlamıştır.
Eğitimin metodolojisi
Kurs programı üç eğitim metodolojisinin üç esası üzerine kurulmuştur: teorik, pratik, ve akademik. Öğrencilere ilk önce kursun kavramı tanıtılmakta, ardından da “bağlantısız” terör saldırılarıyla ilgili genel komuta çerçevesi öğretilmektedir. Başarı veya başarısızlığın ölü sayısı ile belirlendiği bu tür bir eylemde başarılı olmanın anahtarı operasyonel yapıdır.
“Bağlantısız” terör saldırılarına tanık olmuş personelin başarı veya başarısızlıkla ilgili tecrübelerine dayanan bu eğitim öğrenciler açısından çok yararlı olmaktadır. Bu eğitim tarzı EYP ile Mücadele çalışmalarının temelini oluşturur. Büyük can kaybına yol açan saldırılardan çıkarılacak dersler insanların durumu anlayabilmeleri ve canlarını kurtarabilmelerine yardımcı olacaktır. Kurs müfredatının bir diğer önemli unsuru da bu tür şiddet olayları ile ilgili taktik sağlık hizmetleridir.
Kursiyerler özel sektör kuruluşları ile pratik işbirliği içinde çalışırlar ve ilgili taraflarla doğrudan ortak tatbikatlar yaparlar. Birçok ülkede güvenlik hizmetlerinin olaylara yeterli ölçüde dâhil olmamalarından şikâyet edilmektedir: kursta bu konunun üzerinde durulması olumlu sonuçlar vermiştir.
Karmaşık saldırı senaryolarında başarı için gereken operasyonel araçların tanıtılmasında Airbox Sistemleri (MOSAIC) ve Klas Telecom ile birlikte çalışılmaktadır. Bu ortak çalışma sürecinde öğrenciler “düşük teknoloji” (haritalar ve panolar) ve “yüksek teknoloji” (Common Operational Picture & Tactical Edge Communications) konusunda zorlayıcı tartışmalara katılırlar.
Bu tür olaylara mukabelede görev almış personelin başarılı ve başarısız oldukları durumlara dayanarak geliştirilen deneyimsel öğrenme yöntemi öğrencilere büyük yarar sağlamaktadır.
İrlanda Savunma Kuvvetleri, Ordu Donatım Okulu'nun izniyle)
Son olarak, öğrenciler hem son olayların analizi hem de karmaşık şartlarda maruz kalacakları istihbarat fırtınası karşısında gerekli olan düşünce şekli konusunda akademik eğitim de görmektedirler. Ayrıca ders programı silah atışı başladığı anda neler olacağını da ele alıyor; istihbarat tablosu, toplumun angajmanı, radikalleşme vs. üzerinde odaklanan çeşitli çalışmalar tasarlanmıştır. Ancak bu kurs sadece eylemin minimum can kaybı ile sonlandırılması için çalışan çok sayıdaki aktörün etkili biçimde yönetilmesine yöneliktir.
Kasım 2017 döneminde kursa programına olaya müdahale edenlerin hayatlarını kaybetme riskini en aza indirmek için tasarlanan bir Komuta Düzeyinde İleri Bilinç modülü ilave edildi. Bu modül ABD Deniz Piyade Birliği’nin gayet başarılı olmuş olan Combat Hunter programını “bağlantısız” terör saldırıları ortamına uygulamakta. Boeing Savunma Unsuru da EYP ile Mücadele savunucularının aşina oldukları “right of bang” ortamı üzeride odaklanan durum bilinci analizini – yani liderlerin dinamik bir terör eylemi başladığı andan itibaren yapılacaklar konusunda eğitilmelerini – sağlayacak. Böylece Boeing esas olarak deneyimsel öğrenime bir de bilimsel unsur eklemiş oluyor.
Bütünüyle bakıldığında 2017 yılında yapılan kurs ilk iki kursun başarısı üzerine inşa edildi. Ordu Donatım Okulu El Yapımı Patlayıcılarla komuta düzeyinde mücadele ve bunlara karşı savunma konusunda hem bilgi sağlayacak hem de kursu yönetecek ve yönlendirecek. Eğitmen ve öğrencilerin çeşitliliğinin iddialı ve dinamik sonuçlar sağlaması bekleniyor.
Sivil müdahalecilere askeri dersler
Askeriyenin sağlam bir mukabele planı ile ilgili her çabaya dâhil edilmesi bu tür terör saldırıları ile mücadele çabaların başarılı olmasının anahtarını oluşturmaktadır. Birçok askeri harekât alanında yaşanan zorluklar sivil örgütlerin sahip olmadığı bir uzmanlık geliştirmiştir. Hiç bir devlet bu saldırılarla tek başına baş edecek yetenek, beceri veya kaynağa sahip değildir. Bugüne kadar ülkelerimizde bu tür saldırılara girişen teröristlerin askeri eğitimleri ya hiç yoktu ya da çok azdı; bunlar sadece hafif silahlara sahiptiler veya taşıt veya bıçak gibi kaynakları kullandılar — yine de kapasitemizi son derece zorladılar.
Harekât alanlarından edindiğimiz tecrübeler ve deneyimli askeri operatörlerin geliştirdiği anlayış gelecekte daha birçok karmaşık saldırı ile karşılaşma olasılığına işaret ediyor. Bu nedenle kayıtsız kalamayız. Askeri kuvvetler tüm aktörleri gelişmekte olan bu tehditle mücadele etmeye hazırlayacak ve onlarla birlikte çalışacak deneyim ve bilgiye sahiptir. Acil durum hizmetleri, özel sektör ve diğer devlet kurumlarından gelen öğrencileri kapsayan bu kursta öğretilenler ve geliştirilen yetenekler ulusal düzeyde de sunulabilir.