Dezinformacja nie jest niczym nowym, ale dzisiaj – dzięki mediom społecznościowym – wrogie podmioty, zarówno zagraniczne, jak i krajowe, mogą zniekształcać prawdę i docierać do milionów osób za pomocą jednego kliknięcia. Taktyki te wypaczają informacje, odrzucają krytykę, odciągają uwagę od rzeczywiście istotnych kwestii i wprawiają w konsternację w celu rujnowania odporności społeczeństwa. Absolutnie niezbędne jest przeciwdziałanie temu hybrydowemu zagrożeniu poprzez edukowanie i przygotowywanie społeczności transatlantyckiej – zwłaszcza młodszej części opinii publicznej.
Gdy członkowie NATO świętują jego 70-tą rocznicę i podkreślają jego trwałą wartość w obliczu szerokiej gamy wyzwań bezpieczeństwa, w bieżącym roku jest dobra okazja, żeby stymulować większe zaangażowanie młodzieży w sprawy obronności i bezpieczeństwa. Obiecującym pierwszym krokiem w tym kierunku była impreza ‘NATO Engages’ towarzysząca szczytowi NATO, który odbywał się w lipcu 2018 roku. Podczas niej eksperymentowano z nowym formatem zaangażowania, a 35% uczestników z całego obszaru transatlantyckiego miało mniej niż 35 lat (ja uczestniczyłem w niej jako „przyszły lider”). Młodzież była także kluczowym adresatem kolejnej edycji ‘NATO Engages’, która odbyła się w Waszyngtonie w kwietniu bieżącego roku z okazji 70-lecia. Co więcej, trzecia edycja, która ma się odbyć podczas zbliżającego się spotkania przywódców NATO w Londynie w grudniu, stawia sobie zadanie podniesienia udziału młodzieży do 50%.
Podczas imprezy ‘NATO Engages’, która towarzyszyła szczytowi NATO w lipcu 2018 roku, eksperymentowano z nowym formatem zaangażowania, a 35% uczestników z całego obszaru transatlantyckiego miało mniej niż 35 lat.© NATO
Pomimo tych obiecujących inicjatyw można by uczynić więcej, aby sprostać oczekiwaniom młodzieży, a także zwiększyć jej świadomość i zachęcić ją do wnoszenia większego wkładu w bezpieczeństwo transatlantyckie. Można by wypracować bardziej ukierunkowany na młodzież sposób wzbudzania zaangażowania, który byłby zgodny z jej stylem życia tak, aby stwarzać szanse rozwoju zawodowego oraz społecznego, rozwijając zainteresowanie młodzieży kwestiami bezpieczeństwa i obrony. Jedynie zachęcając młodzież do wzięcia współodpowiedzialności i większego zaangażowania w tej dziedzinie można sprawić, że dzisiejsza młodzież jutro na poważnie zainteresuje się tymi zagadnieniami.
Chociaż millenialsi oraz pokolenie Z (to jest ludzie wchodzący w dojrzałość w drugiej dekadzie XXI wieku) są doskonale obeznani z mediami i mają nieustanny dostęp do sieci, zazwyczaj nie są oni dobrze poinformowani o kwestiach związanych z obronnością i bezpieczeństwem. Ponieważ są zbyt młodzi, aby pamiętać egzystencjalne zagrożenie bronią jądrową z okresu zimnej wojny, albo okropności wojen w byłej Jugosławii, dla nich wprowadzeniem w kwestie bezpieczeństwa były przede wszystkim następstwa ataków terrorystycznych na Stany Zjednoczone 11 września 2001 roku, które doprowadziły do interwencji w Afganistanie, a także niedawny wzrost potęgi ISIS/Daesh.
Dzisiejsze wyzwania bezpieczeństwa w małym stopniu przypominają te z przeszłości. Chociaż pewne symptomy ponownie się ujawniły, takie jak rywalizacja wielkich mocarstw oraz odstraszająca moc broni jądrowej, wejście do gry podmiotów niepaństwowych oraz wojny hybrydowej prowadzi do rekonfiguracji globalnej architektury bezpieczeństwa. Jedno pozostaje bez zmian - na najbardziej podstawowym poziomie, bezpieczeństwo jest zagadnieniem jednoczącym, które może zachęcać do współpracy różnorodne grupy społeczne w celu zapewnienia bezpieczeństwa i stabilności. Koncepcja ta jest potężnym narzędziem angażowania i ogromną szansą, której nie wolno zmarnować.
Włączenie bezpieczeństwa do mainstreamu
Współczesne kwestie bezpieczeństwa muszą zająć więcej miejsca w głównych mediach, a także w kanałach społecznościowych. Niezliczone przykłady z całego świata uzasadniają ich większe uwypuklenie, a przywódcy polityczni na wszystkich szczeblach administracji w całym obszarze transatlantyckim mogliby robić więcej, aby je promować. Chociaż nie stanie się to z dnia na dzień, podnoszenie rangi obronności i bezpieczeństwa mogłoby stopniowo przeniknąć do treści przekazywanych w mediach społecznościowych, wprowadzając je w obszar zainteresowania młodzieży.
W tym celu, NATO i jego poszczególni członkowie mogliby zintensyfikować swoje działania komunikacyjne, aby promować większe zaangażowanie młodzieży i osób cywilnych w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, a także przedstawiać bardziej ludzką twarz Sojuszu. Zrównoważyłoby to bardziej tradycyjny obraz żołnierzy i sprzętu (czasami nazywany „militarną pornografią” lub „milporn”, która bywa atrakcyjna dla niektórych młodych ludzi – zwłaszcza dla mężczyzn – ale może być odpychająca dla innych).
Profil filmowy #WeAreNATO porucznik Silje Johansen Willassen, Norweżki dowodzącej czołgiem w ramach wzmocnionej Wysuniętej Obecności NATO na Litwie, jest świetnym przykładem zmiękczania obrazów „twardej potęgi” za pomocą pozytywnego przesłania o upodmiotowieniu kobiet, które znajduje oddźwięk u większej liczby odbiorców. Skuteczność wykorzystania młodego rzecznika, aby wzbudzać zainteresowanie młodych ludzi w mediach społecznościowych za pomocą treści dotyczących NATO i jego działań została udowodniona przez norweskiego porucznika Lasse LøkkenMatberg, którego relacja na Instagramie z Trident Juncture 2018 – największych manewrów NATO od zakończenia zimnej wojny - stała się hitem. Innym dobrym przykładem treści, które skutecznie humanizują NATO są obrazy przedstawiające przyjazne stosunki pomiędzy sojusznikami, na przykład pokazujące żołnierzy łotewskich sił zbrojnych grających w hokeja z żołnierzami z Kanady rozmieszczonymi w ramach wzmocnionej Wysuniętej Obecności NATO (eFP) lub prezentujące członków kanadyjskiego oddziału rozmieszczonego w ramach eFP uczestniczących w międzynarodowych marszach z Nijmegen corocznie organizowanych w Holandii.
Lasse LøkkenMatberg jest młodym porucznikiem Królewskiej Norweskiej Marynarki Wojennej, którego relacja na Instagramie z manewrów NATO Trident Juncture 2018 stała się hitem.© NATO
Próby zaangażowania opinii publicznej powinny także utrzymywać równowagę pomiędzy tradycyjnymi kwestiami obronności i bezpieczeństwa oraz priorytetami młodszych odbiorców. Współczesna młodzież nie żyje już w strachu przed zbliżającym się atakiem nuklearnym i, zwłaszcza w zachodniej części Sojuszu (USA, Kanada, Europa Zachodnia), przykłada mniejszą wagę do kwestii „twardego” bezpieczeństwa w porównaniu z baby boomers (to jest pokoleniem urodzonym w latach 1946-1964).
Proszę spojrzeć na wyniki sondażu przeprowadzonego przez Rand Corporation badającego, jakie kwestie narodowego bezpieczeństwa niepokoiły amerykańskich respondentów - inicjatywy Security 2040 . W kwestii programu nuklearnego Korei Północnej 82,7% baby boomers oceniło go, jako poważne zagrożenie, wobec jedynie 63,5% millenialsów. Taka sama tendencja dotyczy kwestii postrzeganego zagrożenia ze strony ugrupowań islamistycznych, takich jak Al Kaida lub ISIS/Daesh, które zostały uznane za zagrożenie przez 80,1% baby boomers w porównaniu do 64,5% millenialsów. Wyniki całego sondażu sugerują, że ogół opinii publicznej w Stanach Zjednoczonych, zwłaszcza millenialsi przedkładają przeznaczanie środków finansowych na zapewnianie wewnętrznego bezpieczeństwa w kraju, a nie na kwestie związane z polityką zagraniczną.
Międzynarodowy sukces młodzieżowego ruchu ‘Fridays for Future’ – uczniów, którzy zwalniają się z lekcji, aby uczestniczyć w demonstracjach żądających działań na rzecz zapobiegania dalszemu globalnemu ociepleniu - dowodzi, że wielu młodych ludzi uważa te kwestie za największe zagrożenie, z jakim mają do czynienia. Wspiera to argument przemawiający za jeszcze większym włączaniem treści poświęconych „miękkiemu bezpieczeństwu”, takim jak ochrona środowiska, operacje ratownicze w przypadku katastrof oraz pomoc humanitarna, aby zainteresować więcej młodych odbiorców.
Oczywiście, nie należy nadmiernie uogólniać – młodzi ludzie nie są jednolitą grupą i potrzebne jest zniuansowane podejście. Postrzeganie zagrożeń oraz poglądy na temat kwestii geopolitycznych wśród młodzieży różnią się w różnych częściach Sojuszu. Na przykład młodzi ludzie w państwach bałtyckich zazwyczaj są bardziej zainteresowani „twardymi” kwestiami bezpieczeństwa oraz są bardziej skłonni, by dostrzegać wartość NATO we współczesnych warunkach bezpieczeństwa, w porównaniu do ich rówieśników w innych regionach.
Zdobyć zainteresowanie nowych interesariuszy
Zgodnie z tym, zdobywanie zaangażowania młodzieży wymaga zarzucenia szerszej sieci, żeby zapewnić większe zróżnicowanie nowych interesariuszy. Ważnym elementem tego pozyskiwania zaangażowania powinien być nacisk na rekrutowanie kobiet tak, aby pomóc promować większą równowagę płci w sferze transatlantyckiego bezpieczeństwa i obrony. Pogłębienie konsultacji z organizacjami Women in International Security (WIIS), a także Brussels Binder mogłoby dostarczyć cennych wskazówek odnośnie do skutecznego angażowania wykształconych i aktywnych zawodowo kobiet.
Obronność i bezpieczeństwo tradycyjnie są postrzegane, jako domena mężczyzn. Ważne jest, żeby NATO wychodziło z inicjatywami do kobiet, między innymi w ramach działań organizacji Women in International Security (WIIS). © NATO
Tradycyjnie wysiłki na rzecz zdobycia zaangażowania koncentrują się na przyciągnięciu i utrzymaniu uwagi tych millenialsów i przedstawicieli pokolenia Z, którzy już wykazali zainteresowanie kwestiami obronności i bezpieczeństwa. Chociaż skupianie się na angażowaniu wyłącznie tego segmentu opinii publicznej zapewni dostęp do osób od dawna zainteresowanych tymi sprawami, ryzyko polega na tym, że można w ten sposób zniechęcić młodych ludzi z doświadczeniami i wykształceniem w dziedzinach takich jak nauki ścisłe lub biznes do angażowania się w sprawy bezpieczeństwa i obronności, ze względu na ich rzekomy elitarny charakter. Dlatego też angażowanie musi koncentrować się na budowaniu sieci nowych kontaktów oraz zwiększaniu puli talentów.
Na przykład, ponieważ młodzi bankierzy w Londynie prowadzą większość swoich interesów na globalnych rynkach finansowych, mają oni konkretny interes w zrozumieniu bieżącej dynamiki bezpieczeństwa międzynarodowego oraz tego, jak może ona wpływać z jednej strony na przepływ towarów, takich jak energia, a z drugiej na handel. To samo zainteresowanie sprawami bezpieczeństwa może dotyczyć przedsiębiorców i europejskich właścicieli startupów, którzy powinni znać rodzące się zagrożenia stwarzane przez państwa i podmioty niepaństwowe, które mogłyby zagrozić ich sieciom, logistyce i systemom cloud computing. W rezultacie, przyjęcie bardziej wszechstronnych metod angażowania mogłoby pomóc podnosić świadomość i wsparcie dla Sojuszu, a nawet działać jako bardziej skuteczne narzędzie rekrutacji.
Jeśli chodzi o zdobywanie zaangażowania młodzieży poza internetem, warto jest rozważyć możliwość organizowania większej liczby imprez, podczas których młodzi profesjonaliści i eksperci będą wysyłani, aby rozmawiać o kwestiach bezpieczeństwa i obronności. Może im być łatwiej nawiązać kontakt z millenialsami i pokoleniem Z oraz mogą oni dawać osobisty przykład zaangażowania w tej dziedzinie. Nie chodzi o to, że byli ambasadorowie lub emerytowani wojskowi nie są ważnym wzorem w procesie angażowania. Jednak zamiast stawiać ich w centrum uwagi, ich status mógłby być lepiej wykorzystany, gdyby przyjęli oni jakąś komplementarną rolę. Przykładem zastosowania takiej koncepcji była ostania impreza z serii ‘NATO Engages’ w Waszyngtonie, podczas której Karlijn Jans, była członkini GLOBSEC Young Leaders Forum (GYLF), a obecnie doradca ds. polityki obronnej w ambasadzie Wielkiej Brytanii w Hadze, występowała na scenie wspólnie z byłym dowódcą amerykańskich sił zbrojnych w Europie, ministrem obrony Łotwy oraz przewodniczącym Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa.
Budowanie relacji i rozwiązywanie problemów
Wspomniana seria konferencji na temat bezpieczeństwa i obrony organizowanych w Europie i Ameryce Północnej, która ma integrować młodych profesjonalistów, skorzystałaby na podniesieniu roli młodych ludzi, gdyby zaoferowano im więcej okazji do wnoszenia znaczącego wkładu. Mogliby między innymi działać jako moderatorzy lub prelegenci, albo przynajmniej można by przydzielić im czas podczas sesji pytań i odpowiedzi. Niektóre organizacje (np. Atlantic Council of the United States, the Atlantic Forum, German Marshall Fund, GLOBSEC and Young Professionals in Foreign Policy) dobrze to rozumieją i starają się zabiegać o lepsze metody wychodzenia młodych ludzi z ofertą do ich rówieśników. Na przykład podczas GLOBSEC 2019 Bratislava Forum udało się właściwie uwypuklić rolę młodzieży. Poproszono wybranych uczestników Global Youth Leaders' Forum (GYLF) o przygotowanie krótkich referatów politycznych odnoszących się do Rocznego Raportu Sekretarza Generalnego NATO 2018, które zostały przedstawione publiczności przed najważniejszym przemówieniem Admirała Manfreda Nielsona, zastępcy naczelnego sojuszniczego dowódcy ds. transformacji. Poza tym, wszyscy przedstawiciele GYLF zostali zaproszeni do otwartego wywiadu z admirałem, którego zaangażowanie w zainteresowanie młodzieży problematyką NATO było już wcześniej potwierdzone przy wielu okazjach. Admirał mówił: „gdybym mógł, zastąpiłbym 30% mojego sztabu młodymi osobami poniżej 30-go roku życia.”
Wreszcie, wysiłki na rzecz zaangażowania młodzieży nie powinny lekceważyć intelektualnej atrakcyjności rozwiązywania wielkich problemów. Wielu współczesnych młodych jest wielkimi marzycielami i chcą oni być cząstką czegoś większego, działając na rzecz ogólniejszego dobra. Skierowana do nich konkretna oferta w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, która zaspokoiłaby ich intelektualne ambicje mogłaby ich zachęcić do uczestnictwa oraz zwiększyć ich chęć do przyjęcia współodpowiedzialności za rozwiązania. Organizacja przez Sojusznicze Dowództwo Transformacji“ wyzwania innowacyjnego” w 2018 roku, w ramach którego startupy i mniejsze firmy zostały poproszone o przedstawienie pomysłów pokonywania rojów dronów na ziemi i w powietrzu, to koncepcja, która mogłaby być ponawiana i częściej realizowana przez różne dowództwa i centra doskonalenia NATO. Wobec narastającej fali złożonych problemów bezpieczeństwa stojących przed społecznością transatlantycką, organizacja warsztatów problemowych, połączonych z konkursem na najlepsze rozwiązania przekładające się na decyzje polityczne, mogłaby przyczynić się do odkrycia wcześniej niedostrzeganych odpowiedzi na wielkie pytania.
Zwiększenie sympatii młodzieży wobec kwestii obronności i bezpieczeństwa wymaga cierpliwości. Niemniej jednak, poprawa metod pozyskiwania zaangażowania jest szansą na nawiązanie kontaktu i być może przygotowanie millenialsów i przedstawicieli pokolenia Z do przezwyciężania problemów bezpieczeństwa transatlantyckiego, takich jak dezinformacja. Mogłoby ono także zagwarantować, że będą oni siłą, a nie obciążeniem wobec wrogich działań.