W kwietniu 2010 r. organizacja Atlantic Initiative [niem. Atlantische Initiative e.V.] przeprowadziła wywiad ekspercki w Rosji, aby oszacować przebieg stosunków NATO-Rosja. Prezentujemy tu jego, czasem zaskakujące, wyniki
Co najlepiej służyłoby długoterminowym interesom Rosji? (kliknij, aby powiększyć)
Jaki najważniejszy środek budowy zaufania powinien być zastosowany przez NATO i Rosję? (kliknij, aby powiększyć)
Czy Pani/Pana zdaniem wspólna ocena zagrożeń i wyzwań współdzielonych przez Rosję i NATO poprawi stosunki pomiędzy nimi? (kliknij, aby powiększyć)
Czy poprawa stosunków pomiędzy NATO i Rosją zależy od rozwoju prac nad propozycją nowego traktatu bezpieczeństwa, zgłoszoną przez prezydenta Miedwiediewa? (kliknij, aby powiększyć)
NATO rozpoczęło prace nad nową koncepcją strategiczną, tworząc otwarte forum, które umożliwi rosyjskiej społeczności strategicznej wyrażanie swoich opinii. W jakim stopniu Pani/Pana zdaniem NATO było do tej pory otwarte na uwagi ze strony Rosji? (kliknij, aby powiększyć)
W wywiadzie eksperckim uczestniczyli respondenci w całej Rosji - eksperci od analiz politycznych zatrudnieni w najbardziej wpływowych w kraju zespołach eksperckich (think tankach), na uniwersytetach, w pismach naukowych i gazetach. W tym sponsorowanym przez NATO wywiadzie eksperckim uczestniczyło około 47 specjalistów, w tym takie obdarzone prestiżem osobistości, jak dr Panow z Akademii Dyplomatycznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych i prof. dr Zapesockij z petersburskiego Uniwersytetu Nauk Humanistycznych i Społecznych.
Ponad połowa ekspertów wyraziła opinię, że długoterminowym interesom strategicznym Rosji najlepiej służyłaby współpraca z NATO na najwyższym możliwym szczeblu, w roli głównego partnera.
Wyniki sugerują, że społeczność strategiczna w Rosji w dużej mierze z optymizmem wyraża opinię, iż pogłębienie stosunków pomiędzy NATO i Rosją jest możliwe do zrealizowania.
Ponad połowa ekspertów wyraziła opinię, że długoterminowym interesom strategicznym Rosji najlepiej służyłaby współpraca z NATO na najwyższym możliwym szczeblu, w roli głównego jego partnera. Co piąty ekspert opowiada się nawet za członkostwem Rosji w NATO.
Dwie trzecie respondentów uważa, że poprawa stosunków pomiędzy NATO i Rosją zależy od dalszych prac nad propozycją nowej europejskiej architektury bezpieczeństwa, przedstawionej przez prezydenta Miedwiediewa.
Czterech z 10 ekspertów uważa, że polepszenie dialogu w ramach Rady NATO-Rosja jest najważniejszym środkiem budowy zaufania, który najlepiej może pomóc w poprawie stosunków.
Trzy czwarte respondentów oczekuje, że wspólna ocena zagrożeń i wyzwań współdzielonych przez Rosję i NATO prowadziłaby do poprawy stosunków. Jedynie jedna czwarta ekspertów wyraża sceptycyzm w tej sprawie.
Czterech z 10 ekspertów uważa, że polepszenie dialogu w ramach Rady NATO-Rosja jest najważniejszym środkiem budowy zaufania, który najlepiej może pomóc w poprawie stosunków. Jedna piąta wymienia współpracę w dziedzinie kontroli zbrojeń, jako najważniejszy priorytet.
Najczęściej przez ekspertów sugerowanym rozwiązaniem, które podniosłoby skuteczność Rady NATO-Rosja jest ograniczenie jej programu działań i skoncentrowanie się w większym stopniu na praktycznych problemach.
Do nowych wyzwań należą zagrożenia powodowane przed międzynarodowy terroryzm, islamski fundamentalizm, cyberataki i handel narkotykami. Te nowe wyzwania stanowią wspólny mianownik, w odniesieniu do którego NATO może współpracować z Rosją.
W sprawie nowej koncepcji strategicznej Sojuszu eksperci podzielili się po równo na tych, który uważają, iż NATO jest otwarte na uwagi Rosji oraz tych, który uważali, że jest ono na nie zamknięte. W większości respondenci nie mieli jednak zdecydowanej opinii lub wskazywali, że brakuje im wystarczającej wiedzy w tej sprawie.
Na pytanie, co NATO powinno wziąć pod uwagę podczas opracowywania nowej koncepcji strategicznej, ponad jedna trzecia ekspertów podkreśla, że w większym stopniu powinny być uwzględniane interesy Rosji. Taka sama liczba respondentów twierdzi, iż NATO musi zdawać sobie sprawę, że zagrożenia bezpieczeństwa przestały być tradycyjne i NATO musi odpowiednio do tego dostosowywać swoje strategie. Do tych nowych wyzwań należą zagrożenia powodowane przed międzynarodowy terroryzm, islamski fundamentalizm, cyberataki i handel narkotykami. Te nowe wyzwania stanowią wspólny mianownik, w odniesieniu do którego NATO może współpracować z Rosją.
W odpowiedzi na pytanie, jak NATO może uspokoić i zapewnić Rosję, że nie jest ono skierowane przeciwko niej, prawie połowa respondentów opowiedziała się za zatrzymaniem rozszerzania NATO. Wielu ekspertów zdecydowało się wyrazić dezaprobatę wobec ekspansji NATO na wschód w odpowiedzi na rozmaite pytania, chociaż ten temat nie był przedmiotem wywiadu.