Beste Tim,

Ik verheug me op onze gedachtewisseling, omdat ik denk dat het de hoogste tijd is voor een open en eerlijk debat over de toekomstige taken en missies van de NAVO.

Ons toekomstbeeld van een vrij en ongedeeld Europa, dat in vrede leeft, ligt binnen ons bereik. De besluiten die van de herfst door de Europese Unie en de NAVO zullen worden genomen om hun ledental te vergroten, zouden stabiliteit en democratie van de Baltische tot de Zwarte Zee tot gevolg kunnen hebben. De NAVO-Rusland Raad en de intensievere samenwerking tussen Rusland en het Westen biedt enorme nieuwe mogelijkheden.

Wij zullen bedreigingen van onze veiligheid in Europa het hoofd moeten blijven bieden en de betrokkenheid van Amerika bij dit continent blijft essentieel. De Balkan is nog steeds een probleem, hoewel er vooruitgang is. De integratie van Rusland met het Westen is een uitdaging voor de volgende generatie en daarna. Het is van cruciaal belang dat wij het vermogen van de Europese Unie verbeteren om snel en effectief op te treden bij crises in het buitenland, terwijl zij tegelijkertijd nieuwe democratieën blijft opnemen binnen haar gelederen. De deur van de NAVO moet ook na de Top van Praag open blijven staan. Maar per saldo zitten we op het goede spoor.

Wij kunnen trots zijn op wat we hebben bereikt. Maar we mogen niet zelfgenoegzaam worden. De grootste uitdaging die wij nog niet hebben opgelost, ligt op dit moment buiten het Europese continent. Dat gevaar is niet simpelweg het terrorisme, maar antiwesters terrorisme dat toegang heeft tot massavernietigingswapens. Het vormt een wezenlijke bedreiging voor zowel Amerika als Europa.

Misschien zijn de Verenigde Staten op dit moment het primaire doel, maar El-Qaida had ook grote plannen voor operaties in Europa. Zoals mijn vriend Simon Serfaty eens heeft gezegd, is deze tijd van catastrofaal terrorisme eigenlijk een aanval op het hele ideaal van Europa - d.w.z. de inspanningen van de overlevenden na de oorlog om samen te werken en te voorkomen dat een dergelijke menselijke tragedie nog een keer zou plaatsvinden. Als wij er niet in slagen het terrorisme afdoende te bestrijden, dan laten wij dit historisch ideaal los en worden de Amerikanen en Europeanen overgeleverd aan genadeloze extremisten die onze samenlevingen niet willen veranderen, maar vernietigen.

Op dit moment is de kans groter dat miljoenen Amerikanen en Europeanen gedood worden door het gebruik van een massavernietigingswapen door terroristen, dan dat er nieuwe conflicten op de Balkan ontstaan, of dat er een Russische invasie plaatsvindt. Die kans is op dit moment ook groter dan ten tijde van de Koude Oorlog. Wij zijn nog niet toegerust om aan die uitdaging het hoofd te kunnen bieden. Ons Bondgenootschap is het best voorbereid om met de minder waarschijnlijke dreigingen af te rekenen en het minst om onze grootste bedreigingen te lijf te gaan.

De terroristische dreiging aanpakken, dat is de strategische uitdaging van deze tijd. Dit vereist een multidimensionale strategie, die niet alleen vertrouwt op militair geweld, maar ook op nieuwe vormen van samenwerking in de diplomatie, de financiële wereld, de economie, de intelligence, de douane, en de politie. Het betekent dat de nationale strategieën voor de verdediging van het vaderland moeten worden afgestemd op de Bondgenootschappelijke doctrine en civiele verdedigingsplanning ter verdediging van ons "NAVO-vaderland". Het betekent nieuwe vormen van samenwerking tussen de Europese Unie en de NAVO. Het betekent de aanscherping van de internationale normen tegen het terrorisme. Het betekent de uitbreiding van de Nunn-Lugar-programma's om massavernietigingswapens, -materialen, en -kennis te borgen. Het betekent een vastberaden transatlantische strategie voor het enorme gebied dat bekend staat als het Grotere Midden-Oosten. Het betekent werken aan de verbetering van economieën en het bevorderen van de democratie om verbetering te brengen in de omstandigheden die nu nog een vruchtbare bodem vormen voor het terrorisme. Het betekent meer buitenlandhulp. Het betekent de opbouw van naties.

Dit is een overweldigende reeks uitdagingen. Is het een brug te ver? Is dit een overdreven Amerikaanse reactie op wat tot dus ver een beperkte, zij het gruwelijke, reeks aanvallen op de VS is geweest? Mijn antwoord daarop is nee. De noodzaak voor een dergelijke strategie bestond ook al op 10 september en in de laatste jaren van de regering Clinton hebben wij getracht het Bondgenootschap toe te rusten met nieuwe instrumenten om het probleem van de massavernietigingswapens aan te pakken. Helaas hadden de overige Bondgenoten niet het gevoel dat dit zo dringend nodig was.

De aanslagen van 11 september hebben geen verandering gebracht in onze kwetsbaarheid voor catastrofaal terrorisme, maar ons er wel meer bewust van gemaakt. Het heeft ons op gruwelijke wijze wakker geschud. Hoeveel duizenden of miljoenen Amerikanen of Europeanen moeten er nog sterven, voordat wij onze zaken op orde hebben?

Deze alomvattende strategie is niet voor de NAVO alleen, maar de NAVO moet een belangrijke component worden van een bredere inspanning. Senator Richard Luger heeft het klip en klaar verwoord: "In een wereld waarin een terroristische 'Artikel 5'-aanval op onze landen in Duitsland kan worden gepland, in Azië gefinancierd, en in de VS worden uitgevoerd, wordt het oude onderscheid tussen 'in-' en 'out-of-area' totaal onbelangrijk. Als 'Artikel 5'-bedreigingen van onze veiligheid van buiten Europa kunnen, komen moet de NAVO ook buiten Europa kunnen ingrijpen, wil zij ook vandaag nog haar traditionele rol vervullen."

Als wij er niet in slagen onze samenlevingen te verdedigen tegen een massale terroristische aanval waarbij massavernietigingswapens worden gebruikt, heeft het Bondgenootschap gefaald in een van zijn belangrijkste taken. Het zal worden gemarginaliseerd en onze veiligheid zal nog verder afnemen. Dat falen zal ook gevolgen hebben voor de taak van de NAVO in Europa.

Het hoofd bieden aan het probleem van het terrorisme in combinatie met het gebruik van massavernietigingswapens, moet een centraal punt zijn tijdens de Top van Praag. De uitnodiging van nieuwe leden en een versterkt NAVO-Rusland partnerschap zijn natuurlijk ook belangrijke punten op de agenda, maar een grotere NAVO, moet ook een betere NAVO zijn, die vastbesloten is het terrorisme te bestrijden.

Met vriendelijke groeten,

...top...

Dan

Beste Dan,

Ik zou heel graag willen dat alles waar jij op hoopt, mogelijk was. De tijd heeft niet stil gestaan sinds de NAVO-leden een gemeenschappelijke visie hadden op een gezamenlijke dreiging. Het einde van de Koude Oorlog was een grote overwinning voor het Bondgenootschap; maar nostalgische dromen van oude en nieuwe leden die tezamen werken vanuit een gemeenschappelijk perspectief zullen helaas onverbiddelijk in een teleurstelling uitlopen. De NAVO heeft er goed aan gedaan om tijdens de woelige jaren 1990-2000 nieuwe taken voor zichzelf te zoeken en te vinden.

De Balkan is een successtory geweest voor de NAVO na een onzekere start door de belangrijkste partijen aan weerszijden van de oceaan. De ervaringen opgedaan tijdens de luchtaanvallen op Kosovo echter, zijn bepalend geweest voor de Amerikaanse en Europese visie op de toekomst. De Amerikanen waren zeer geïrriteerd dat zij 80 procent van de noodzakelijke militaire vermogens moesten leveren, terwijl ze tegelijkertijd tot een consensus moesten zien te komen met 18 andere landen over een operationele methode. Dit heeft al hun denken daarna gekleurd. Ik vrees dat Kosovo de geschiedenis zal ingaan als de eerste én de laatste oorlog van de NAVO.

Midden in de Kosovo-oorlog vierde de NAVO haar 50-jarig bestaan, lanceerde zij een nieuw strategisch concept, en deed zij een heel stel beloftes. De belangrijkste daarvan was het Initiatief betreffende de Defensievermogens (DCI). De Europese NAVO-leden beseften dat zij militaire vermogens tekort kwamen en beloofden daar zeer concreet iets aan te doen. In de daaropvolgende drie jaar is er weinig meer gebeurd dan nog meer bezuinigingen op de vermogens. Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk probeerden nogmaals het beter te doen. Zij namen het initiatief om een bescheiden, inzetbare Europese strijdmacht op de been te brengen. Dit alarmeerde eerst allerlei mensen die meenden dat dit ten koste van de NAVO ging. Nu alarmeert het bijna iedereen, omdat er geen nieuwe vermogens, waar de NAVO gebruik van zou kunnen maken, op korte termijn in het vooruitzicht zijn.

De terroristische aanslagen op Washington en New York op 11 september 2001 waren inderdaad een ruw ontwaken voor de Westerse wereld. Onze moderne samenlevingen zijn op een nieuwe manier kwetsbaar. Een kleine, maar vastberaden vijand kan tegen lage kosten een enorme verwoesting teweeg brengen. De initiële reactie van de Amerikaanse regering op deze afschuwelijke aanslag was gematigd en correct. De NAVO verbaasde zichzelf door de snelheid waarmee Artikel 5 werd ingeroepen. Die snelheid en consensus voor steun, waren achterafgezien een volgende mijlpaal op de weg naar de onmacht voor de NAVO. President Bush was beslist heel dankbaar voor deze ongeëvenaarde daad, zoals hij ook dankbaar was voor de steun van andere bevriende naties. Maar toen de aanvallen op Afghanistan in het echt begonnen, waar was toen de NAVO? De Verenigde Staten, teleurgesteld door hun ervaringen in Kosovo, deden liever een bilateraal beroep op die Bondgenoten die iets nuttigs te bieden hadden.

Na de val van het regime in Afghanistan is er onder de Europeanen geen gemeenschappelijke visie over hoe de langetermijn dreiging van het internationaal terrorisme moet worden aangepakt. De Europeanen, die veel ervaring hebben met terrorismebestrijding, weten dat er geen eenvoudige, onmiddellijke militaire antwoorden zijn. Zoals je zegt, we hebben een multidimensionale strategie nodig, die niet alleen vertrouwt op militair geweld, maar ook op nieuwe vormen van samenwerking in de diplomatie, de financiële wereld, de economie, de intelligence, de douane, en de politie. De NAVO is niet het geschikte forum voor een dergelijke ingewikkelde, complexe benadering.

Gelukkig beschikt Europa wel over de kiem van een supranationale benadering voor deze nieuwe veiligheidsproblemen. De Europese Unie biedt het mechanisme voor gemeenschappelijke benaderingen op het gebied van justitie en binnenlandse zaken. Ondanks het feit dat het moeilijk is contraterroristische intelligence te bundelen, zelfs tussen verschillende agentschappen binnen een en hetzelfde land, heeft de Europese Unie meer kansen om tot een nuttige samenwerking te komen dan de NAVO. Europa is altijd goed geweest in het wegnemen van de oorzaken die ten grondslag liggen aan terrorisme, door middel van conflictbeheersingsmaatregelen en overzeese hulpverlening. Zij besteedt op dit moment drie keer zoveel aan dit soort activiteiten als de Verenigde Staten. Op het gebied van de militaire vermogens blijft de EU echter tekort schieten en de NAVO is er niet erg in geslaagd hierin verbetering te brengen.

Als de NAVO besluit de oorlog tegen het terrorisme tot haar belangrijkste taak te maken, zal de transatlantische kloof zich op zowel strategisch als tactisch gebied verdiepen. We kunnen beter accepteren dat de NAVO voor de eerst komende paar jaar een nuttig plekje heeft gevonden. Zij maakt het makkelijker militaire coalities te vormen waar dit nodig is. Zij biedt geruststelling aan de nieuwe lidstaten, en een forum waar oude vijanden grootse gebaren kunnen maken. Wij vinden het best als de NAVO blijft voortbestaan; maar het zou dwaas zijn te denken dat de leden bereid zouden zijn een blanco cheque te ondertekenen om de Amerikaanse visie op hoe het terrorisme bestreden dient te worden, te verwezenlijken. De NAVO was nuttig in een tijd van wederzijdse afschrikking. Voor de mondiale problemen van deze tijd, die zich uitstrekken over veel meer terreinen dan alleen het terrorisme, moeten de Europese Unie en de Verenigde Staten gaan samenwerken, en dit via een versterkte Verenigde Naties en niet via een regionaal militair bondgenootschap.

Met vriendelijke groeten,

...top...

Tim

Beste Tim,

We zijn het erover eens dat Amerika en Europa, samen met anderen en binnen vele netwerken en instellingen, een brede, multidimensionale oorlog tegen het terrorisme moeten voeren. Maar op het volgende punt gaan onze wegen uiteen. Ik ben van mening dat een van die instellingen de NAVO zou moeten zijn en jij niet. Ik zeg niet dat de strijd door de NAVO alleen moet worden gevoerd. Ik zeg dat zij ook door de NAVO moet worden gevoerd. Ik zeg niet dat militair geweld onze eerste verdedigingslinie zou moeten vormen. Ik zeg dat militair geweld en de Bondgenootschappelijke samenwerking een integraal onderdeel van deze verdediging zou moeten zijn.

Jouw bezwaar is niet dat dit niet wenselijk zou zijn, maar dat het niet haalbaar is - vooral omdat unilateralistische Amerikanen een 'oorlog via commissies' niet zien zitten en afzonderlijke Europeanen niet in staat zijn naast hun Amerikaanse Bondgenoten te strijden. Laat mij deze punten eens verder uitwerken.

We zijn beiden gefrustreerd dat de regering Bush in eerste instantie de hulp van het Bondgenootschap in Afghanistan heeft afgewezen. Wat een blunder! De voordelen van een dergelijke samenwerking zouden enorm geweest zijn en de nadelen van de eventuele aanpassingen die beide partijen hadden moeten maken ruimschoots hebben overtroffen. De afwijzing heeft bovendien de NAVO in de ogen van het Amerikaanse publiek en het Amerikaans Congres verzwakt. Dit kan de regering nog gaan opbreken wanneer de NAVO-uitbreiding door de Senaat moet worden geratificeerd. Er zijn gelukkig enkele mensen in de regering die zich dat hebben gerealiseerd en die de latere Bondgenootschappelijke hulp hebben verwelkomd.

We voelen ons ook beiden gefrustreerd door de Europese traagheid ten aanzien van de verbetering van hun militaire vermogens. Maar dat de Europese strijdkrachten niet alles kunnen, betekent nog niet dat zij niks kunnen. In plaats van oude initiatieven op te poetsen, kunnen we beter de kans aangrijpen die 11 september ons geboden heeft en de Europese strijdkrachten afstemmen op nieuwe uitdagingen. Een elite NAVO-strikeforce die missies in het buitenland kan uitvoeren en een zeer intensief conflict kan uitvechten, is daarin een eerste prioriteit. We kunnen klein beginnen en in de loop der tijd uitbreiden.

Om het hoofd te bieden aan de terroristische dreiging met massavernietigingswapens (Weapons of Mass Destruction: WMD) is meer nodig dan strijdkrachtprojectie alleen. Het betekent ook: een betere veiligheid in het eigen land. Naar mij mening betekent Artikel 5 dat wij een "NAVO-vaderland" hebben en dat wij onze respectieve nationale veiligheidsinspanningen moeten plannen met de transatlantische dimensie in ons hoofd. De NAVO pleegt slechts een minimale inspanning; zij zou veel sterker kunnen zijn. Wij zijn het erover eens dat die inspanning in de eerste plaats moet stoelen op samenwerking op een groot aantal andere terreinen.

Historisch gezien, is de Amerikaanse defensie gebouwd op machtsprojectie, niet op territoriale veiligheid. De Europese strijdkrachten zijn dat wel. In deze nieuwe tijd, moet ieder van ons juist meer doen op het gebied waar de ander sterk in is en ervaring heeft. Dit houdt in dat synergie mogelijk is.

Jij betoogt dat we er tevreden mee moeten zijn dat de NAVO, inclusief de Amerikaanse troepen, zich concentreert op het bewaren van de vrede in Europa. Ik denk echter niet dat wij onze taak in Europa los kunnen zien van onze taak buiten Europa. Vooral omdat de vrede in Europa zou kunnen worden vernietigd door dreigingen vanuit het Grotere Midden-Oosten. Als de Amerikaanse aanwezigheid in Europa geen verband houdt met het grootste gevaar dat ons bedreigt, en als onze Europese Bondgenoten ons vertellen dat zij nu, via de Europese Unie, zelf kunnen zorgen voor de Europese veiligheid, zal een groeiend aantal Amerikanen zich gaan afvragen waarom er überhaupt grote Amerikaanse gevechtseenheden op het Europese continent gestationeerd zouden moeten zijn.

Onze leiders staan voor een simpele keuze in Praag. Ze kunnen of het grootste bondgenootschap in de geschiedenis afstemmen op de strategische uitdaging van onze tijd, of zij kunnen aanwezig zijn bij de dood van de NAVO. Je vraagt je terecht af, of de huidige regeringen klaar zijn voor een dergelijk partnerschap en of zij het wel willen. Ons grootste verschil van mening is, dat ik denk dat de eerste optie nog steeds mogelijk is, terwijl jij denkt dat de tweede optie al is gekozen.

Met vriendelijke groeten,

...top...

Dan

Beste Dan,

Ik vrees dat jouw beschrijving van het debat laat zien hoe pijnlijk een dergelijke discussie binnen de NAVO zou zijn. Zij streeft immers steeds naar een consensus. Het is misschien waar dat de Verenigde Staten geen trek hebben in een 'oorlog via commissies' - maar wie heeft dat wel? Maar het is niet waar dat: "De Europese Bondgenoten niet naast hun Amerikaanse Bondgenoten kunnen vechten". Het verschil van mening over de aard van de oorlog tegen het terrorisme maakt het moeilijker voor de Verenigde Staten ruimte te maken voor de standpunten van hun Europese Bondgenoten. In Europa gaat het er niet meer om of zij "naast de VS kunnen vechten", maar of zij bereid is zich te schikken naar de wil van de VS en zeker geen vragen te stellen over de algehele strategie.

Dat we beiden gefrustreerd zijn omdat de Amerikaanse regering de NAVO niet van begin af aan bij de oorlog tegen het terrorisme betrokken heeft, verandert niets aan de feiten. Het heeft de NAVO zwakker en minder relevant gemaakt. Misschien wordt een elite NAVO-strikeforce in de VS wel als een prioriteit gezien, maar wie bepaalt wanneer en waar die mag aanvallen? De Verenigde Staten kunnen Irak, Iran en Noord-Korea wel isoleren als de "As van het Kwaad" maar heeft de NAVO dit concept geanalyseerd en staat zij er achter? Veel Europeanen (en sommige Amerikanen) denken dat het een enorme strategische fout is geweest Iran af te wijzen, dat op allerlei manieren heel nuttig zou kunnen zijn. Zou die NAVO-strikeforce ook ter beschikking van Israël worden gesteld, om de Palestijnen er onder te krijgen? Dat zijn nog maar een paar voorbeelden van de grote meningsverschillen aan weerszijden van de Atlantische Oceaan over hoe men de internationale betrekkingen zou moeten benaderen.

Ja, de strijd tegen het terrorisme betekent maatregelen nemen om het eigen grondgebied te beschermen. Ik zou zelfs willen betogen dat de Amerikaanse regering dit aspect serieuzer heeft genomen dan de meeste Europese regeringen. Anderzijds moet er in Noord-Amerika zo veel meer gebeuren, na een zo lange tijd zonder een grootschalige terroristische bedreiging. Bij de veiligheid van het eigen land gaat het om politiewerk, het verzamelen van inlichtingen, grenswachten, nooddiensten, en de coördinatie van het binnenlands bestuur. Ondanks de inzet van NAVO-AWACS-vliegtuigen na 11 september betwijfel ik of de Verenigde Staten een grotere betrokkenheid van de NAVO bij deze binnenlandse zaken zouden verwelkomen. Andere nationale regeringen zouden dat ook niet doen. Het belang van de militaire dimensie is groot, maar wat betreft dit belangrijke veiligheidsgebied relatief klein.

Ik ben het niet helmaal eens met je standpunt: "de Amerikaanse defensie is gebouwd op machtsprojectie, niet op territoriale veiligheid. De Europese strijdkrachten zijn dat wel." Het hangt er van af naar welke periode in de geschiedenis en naar welke Europese landen je kijkt. Maar het is een juiste analyse van de militaire vermogens aan weerszijden van de Atlantische Oceaan op dit moment. Ik heb niet veel hoop op de door jou mogelijk geachte synergie: dat de Verenigde Staten Europa om hulp zullen vragen bij de verdediging van hun grondgebied, en dat Europa Amerika zal navolgen en ook zal trachten om aan dure, geavanceerde, technologisch gecompliceerde machtsprojectie te gaan doen. Dit terwijl Europa niet gelooft dat het daarmee iets zou doen aan de oplossing van de problemen waar de gedesillusioneerde armen van de wereld mee kampen.

Dus wat betekent dit alles voor Praag? De keuzes zijn niet eenvoudig. Een te grote inspanning om de NAVO een nieuwe, tot verdeeldheid leidende kant op te sturen, zou een volgende nagel in haar doodskist zijn. De leiders zullen zonder twijfel een grandioze verklaring ondertekenen die voor ieder van hen iets anders betekent. Dit zal de oorzaak zijn van nog meer teleurstelling en nog meer desillusie aan beide zijden van de oceaan. Waarom zouden wij Praag niet aangrijpen om te vieren wat de NAVO op de Balkan heeft bereikt? Waarom zouden wij niet uit die ervaring putten en laten zien hoe de NAVO haar militaire expertise kan gebruiken om een aantal van de reeds lang bestaande oorzaken van het terrorisme weg te nemen door anarchistische gebieden te stabiliseren? Maar als de NAVO een stok wordt voor de Verenigde Staten om Europa mee te slaan en haar te dwingen de Amerikaanse visie op de wereld over te nemen, dan is het Bondgenootschap werkelijk tot de ondergang gedoemd.

Met vriendelijke groeten,

...top...

Tim

Beste Tim,

Transatlantische meningsverschillen zijn niets nieuws. Toen het Bondgenootschap geboren werd, hadden niet alle oprichters van de NAVO hadden dezelfde visie op hoe de Sovjet-Unie moest worden aangepakt. De Bondgenoten hebben tijdens de Koude Oorlog regelmatig ruzie gemaakt over hoe zij Moskou moesten aanpakken. Meningsverschillen over de Balkan hebben het Bondgenootschap na de Koude Oorlog bijna om zeep gebracht. Voor wie zich zorgen maakt over de NAVO in wanorde, geldt nog steeds de oude geestigheid: "Wanneer is de NAVO ooit wel echt op orde geweest?" Niet de afwezigheid van meningsverschillen is de test voor de bondgenoten, maar hun vermogen er zo mee om te gaan dat wij onze respectieve krachten en zienswijzen bundelen en ze in een gemeenschappelijk richting laten wijzen. Niemand zegt dat dit makkelijk is. Maar dat waren het winnen van de Koude Oorlog, de interventie in de oorlog in Joegoslavië en het veiligstellen van de vrede daarna ook niet.

Ik ben het met je eens dat dit niet zal lukken als de regering Bush de NAVO ziet als een stok om de Bondgenoten te dwingen haar visie op de wereld over te nemen. Ik ben het met je eens dat de Amerikaanse regering dat op dit moment niet inziet. Ik ben het met je eens dat de NAVO en ons hele transatlantische partnerschap, als we langs elkaar heen blijven praten, minder effectief zullen worden.

Maar ik ben het niet met je eens dat het nostalgisch vieren van het verleden van de NAVO de beste manier is om het Bondgenootschap weer op het goede spoor te brengen. Als dat alles is wat de Top van Praag te brengen heeft, dan kunnen onze leiders maar beter thuis blijven. Praag moet worden gebruikt om toekomstige dreigingen aan te pakken, niet om na te genieten van oude gloriedagen. Die toekomstige dreigingen worden gevormd door massavernietigingswapens in de handen van terroristen. Gelukkig zie ik meer punten van overeenstemming dan jij. De ministers zijn het er al over eens dat de NAVO gereed moet zijn om terroristische aanslagen te helpen afschrikken, of onderbreken en dat zij ons er tegen moet kunnen verdedigen en beschermen. Dit geldt voor iedere terroristische aanslag, of aanslagpoging, die vanuit het buitenland op onze bevolking wordt gericht en in het bijzonder als daarbij gebruik gemaakt wordt van chemische, biologische, radiologische of nucleaire wapens. Het belangrijkste is wellicht, dat de ministers besloten hebben dat de NAVO gereed moet zijn haar troepen in te zetten "zodra en overal waar dit nodig is" om dergelijke missies uit te voeren.

Dit zijn belangrijke eerste stappen. Maar we kunnen, en moeten - samen - meer doen. Moeilijk? Ja. Onmogelijk? Nee.

Met vriendelijke groeten,

...top...

Dan

Beste Dan,


Net als de NAVO-leden zijn we het over zo veel dingen eens, maar komen we tot zulke verschillende conclusies. Ik heb in onze eerste gedachtewisseling gezegd dat nostalgische dromen op een teleurstelling moeten uitlopen. Maar dat betekent niet dat wij de recente ervaringen van het Bondgenootschap moeten negeren. Van de Balkan weten we, waar de NAVO goed in is. Die stabilisatietaken zijn niet weg. Ze zijn zelfs nog belangrijker dan vroeger. Mislukte staten vormen een broedplaats van terrorisme. De NAVO kan orde helpen scheppen en de rechtsorde bevorderen.

Toch blijft aan weerszijden van de oceaan een wezenlijk verschil van inzicht bestaan in de aard van de dreiging. Jij beschrijft de grote bezorgdheid over de terroristische dreiging op de lange termijn, die in de Verenigde Staten zo sterk wordt gevoeld. Europa is daarover zeker ook bezorgd, dat is zij al vele jaren. Maar als wij ons te sterk richten op dit ene potentiële probleem, dan is onze algehele benadering van de veiligheid niet in balans.

De huidige Amerikaanse regering lijkt vast van plan de oorlog tegen het terrorisme te voeren door peremptoir verafgelegen landen aan te vallen. Een reeks militaire avonturen in Irak en Iran en dergelijke zou echter uiteindelijk het gevaar van het terrorisme kunnen doen toenemen en tegelijkertijd de democratie in onze eigen landen kunnen schaden. Europa is van mening dat de huidige strategische situatie een veel complexere benadering vereist. De NAVO laten optreden als de Romeinse legioenen die een Westers imperium vestigen, is niet erg aantrekkelijk.

Misschien moeten wij ons over de problemen in Praag maar niet al te veel zorgen maken. Onze diplomaten zullen allen hun gebruikelijke uitstekende werk doen. De volgende ronde leden zal worden gerustgesteld. Rusland zal zich belangrijk en gewenst voelen. De Europeanen zullen denken dat zij een matigende invloed op de Amerikanen hebben uitgeoefend. En, wat nog belangrijker is, de Verenigde Staten zullen denken dat zij de leiding hebben gehouden over de mondiale veiligheidspolitiek Zo krijgt iedereen iets: business as usual.

Met vriendelijke groeten,

...top...

Tim